CHUYỆN PHILBIZ - VỚI CÔ CHÚ ĐÓ LÀ CẢ MỘT SỰ ĐẦU TƯ
Đó là một câu chuyện buồn thảm cách đây cũng đã lâu rồi. Tony cũng viết bài này xong từ khá lâu nhưng đắn đo mãi chưa up lên. Một phần là vì gần đây cuối năm việc nhiều deadline thì ngắn. Một phần cũng là vì chuyện này viết ở góc độ cá nhân nhưng lại hơi có hơi hướng chỉ trích một số bên làm ăn không có tâm. Có thể sẽ khiến một số người không hài lòng. Nhưng nghĩ lại Tony không có nghĩa vụ phải làm hài lòng ai cả.
Thôi thì mặc phận đời mình chơi vơi.
Cách đây khoảng vài tháng thì Tony có nhận được một cuộc gọi từ một người bà con dưới quê. Ba mẹ cũng có nhắc trước là có người nhờ hỏi việc gì ở bên Philippines ấy. Bình thường thì Tony thì chỉ điên với những đứa thân thôi chứ đồng nghiệp hay bạn bè hoặc họ hàng thì vẫn hay giữ khoảng cách. Nếu theo logic bình thường đó thì Tony đã từ chối không liên lạc vì không muốn bị làm phiền nhưng không hiểu sao một nguồn năng lượng nào đã thúc đẩy mình đồng ý nghe cuộc thoại ấy.
***
“Nhà chú ở quê làm nông nghiệp, cũng chỉ đủ ăn chứ không dư giả gì. Con gái học cao đẳng xong xin việc đi làm rồi nhưng lương chả đủ tiêu. Hồi hôm gần nhà có mở cái trung tâm dạy đưa người đi Philippines quảng cáo rầm rộ lắm. Chú thấy lương những 30 – 40tr một tháng cao quá mà lại làm văn phòng không phải vất vả chân tay nên cũng muốn cho con gái đi để thoát nghèo. Lúc đến nơi người ta tư vấn trọn gói cả đào tạo tiếng Trung, cả tin học văn phòng, rồi giấy tờ thủ tục các thứ cũng hết mấy chục triệu. Chú thì thành thật là cũng khó khăn lắm nhưng thấy rẻ hơn đi xuất khẩu Đài Loan nên chú cũng vay mượn thêm đầu tư cho con bé đăng ký học để đi. Thế mà nó sang đi làm chưa được bao lâu giờ người ta không cho nó làm nữa. Nó gọi về bảo bây giờ công ty người ta giữ hộ chiếu rồi, phải đền bù những 150tr công ty nó mới trả hộ chiếu. Chú có ra trung tâm hỏi xem có giúp em nó về được không mà người ta bảo để họ xếp việc chỗ khác nhưng vẫn phải chồng thêm tiền vào mới đủ để rút được hộ chiếu ra. Bây giờ cháu xem có cách nào giúp chú không, hay cho em nó về thôi chứ con gái một thân một mình bên ấy chú mất ăn mất ngủ.”
***
Nguyên một đoạn hội thoại 20p Tony chỉ “dạ” để nghe hết nỗi lòng của người cha khốn khổ ấy. Có lẽ cả gia đình ai cũng trông mong vào cô gái cả sẽ là một trong những trụ cột đỡ đần kinh tế của gia đình. Chú nhắc tới từ “đầu tư” rất nhiều lần. Nhưng có lẽ sự đầu tư này cũng như chơi một canh bạc vậy. Hên xui mặc số phận vậy. Nhưng khi kết thúc câu cuộc thoại này. Tony cũng không khỏi suy nghĩ và nhận thấy có vài thứ cần được bàn tới cụ thể hơn.
Thứ nhất, việc bị nhồi nhét tư tưởng chỉ cần học 5-6 tháng là làm được, sang có người Việt dạy.
Nói thẳng ra là hồi xưa còn làm 12h thì Tony chính là một trong những thằng “ người Việt dạy” đó. Hồi đó các bạn từ trung tâm đi sang phần lớn là từng đi xuất khẩu lao động qua Đài Loan, tiếng bồi bập bẹ nói được chút chút nhưng không ăn thua. Ngồi cạnh mình dạy việc các bạn cũng tự tin lắm. Kể được đào tạo “chuyên môn” được đào tạo “tin học văn phòng” rất là OK nha. Nhưng mình hỏi cái U盘 với cái U盾 là gì biết không cũng không biết. Nhiều lần tan làm rồi 11h đêm vẫn phải mò lên văn phòng làm phiên dịch không công vì sếp nghe hổng hiểu các bạn nói gì. Đó, cứ mớm rằng có người Việt dạy đó, ủa vậy mấy anh chị trung tâm thì dạy cái gì mà thu phí cao vậy? May là Tony còn dễ tính, chưa bao giờ báo cáo lên chủ cho bất kì ai nghỉ, yếu mấy cũng cố giữ, cố dạy từng chút một để làm được việc, yếu lắm thì mình xin làm cùng ca mình luôn để còn biết đường dạy thêm. Nhưng không phải ai cũng đủ kiên nhẫn và không phải chủ nào cũng tốt. Vì vậy các bạn đừng nghĩ tới chuyện “CHỈ CẦN” học vài tháng là sẽ trọn vẹn giấc mơ Philbiz việc nhẹ lương cao nhé. Vào còn cả núi thứ phải học nữa nên cứ xác định tinh thần là bị đuổi thẳng cổ ngay.
Thứ nhì, bỏ tiền đi học sổi học nhanh vài tháng đi là đầu tư.
Không ạ. Đó là một canh bạc chứ không phải đầu tư. Hồi đó cũng học bốn năm ra trường đi làm phiên dịch và mua hàng với bên China, tiếp xúc với người Trung hàng ngày mà còn chưa dám tự tin. Có những lúc đi dịch viết chữ đầy hết lòng bàn tay tràn ra cổ tay đến tận khuỷu tay. Chi chít những chữ là chữ về lem ra cái áo sơ mi mà tiếc cái chữ bị mồ hôi mờ đi không nhìn rõ. Có nền tảng sẵn, có môi trường làm việc rồi mà sang bên này còn shock văn hóa, phải mất một thời gian mới thích nghi và đạt thành tựu. Còn cái cách mà nhiều người “đầu tư” như hiện nay chỉ là làm giàu nhanh cho người khác mà thôi. Cái vấn đề cần nhìn nhận ở đây là khả năng ngoại ngữ các bạn ạ. Không phải ai học thời gian giống nhau thì kết quả cũng như nhau nên đừng vội mừng. XKLD đi Đài các bạn đa phần lao động chân tay nó khác với sang Philbiz làm game lắm lắm. Đừng có ham kiếm tiền nhanh mà quên rằng chính mình còn đang bò chưa biết đi đừng nói chạy nước rút.
Thứ ba, là việc bị bít thông tin từ nhiều phía nhất là từ các hội nhóm Philbiz tràn lan hiện nay.
Nhiều năm trước khi lần đầu gia nhập Philbiz thì Tony có tham gia duy nhất 1 nhóm “Hội người Việt tại Philippines” của Ông Giáo Loki làm admin và hồi đó cả hội vẻn vẹn 3000 người, phần lớn là du học sinh. Thời nay thì nhan nhản luôn các hội là hội. Đa phần là do các trung tâm mở ra họ làm để PR để tăng tương tác là chủ yếu. Thông tin hoặc là một chiều hoặc là bị bóp méo. Nó dễ gây hoang mang để nhiều người sợ và vì sợ nên đặt niềm tin những chỗ họ nghĩ sẽ an toàn. Để rồi những vụ phốt từng rúng động Philbiz trước kia hay như vụ shuangma mới gần đây họ lại dễ dàng tẩy trắng. Hình thức “mị dân” cao cấp nữa thì có những trung tâm môi giới còn cung cấp cả những giấy tờ không rõ nguồn gốc nhưng khẳng định là được BLD cấp phép, giờ chỉ họ mới đưa người “đúng ngạch” sang Philbiz làm được những nơi khác mới là l.ừa đ.ảo. Học viên của họ lên mạng đọc mấy bài l.ừa đ.ảo c.ướp g.iật sợ một phép nên cứ răm rắp nghe theo “sự sắp đặt” ấy. Đến khi vào những chỗ cấm túc thì cũng sợ hãi mà không dám lên tiếng. Có bạn nói với Tony rằng số tiền bỏ ra lớn quá giờ phải làm để kéo lại vốn đã nên chưa dám làm gì. Cũng sợ là năng lực thấp, tiếng kém không có chỗ nào người ta nhận. Họ phải chấp nhận chịu đựng những thằng sếp hãm liz, những khu vực nhạy cảm để cắn răng mà làm. Và phía trung tâm lại lấy hình ảnh đó nói rằng học viên đang “kiếm tiền ổn định”. Đúng là chó cắn áo rách!
Quay lại câu chuyện của cô chú phía trên. Tony cũng có đi tìm giúp công ty nào nhận tiếng kém chút và nhận đền hộ, job xnk theo đúng “chuyên môn” được “đào tạo” chứ những job khác chắc làm không nổi. Nhưng chưa tìm ra job phù hợp thì phía bên trung tâm kia có thông báo với gia đình rằng bên trung tâm sẽ “giúp đỡ” tầm 70tr tiền đền phần còn lại thì gia đình phải thêm vào 80tr để đưa bé ra. Gia đình họ cũng đồng ý nộp tiền và bé cũng được ra. Nhưng làm một cty ở tòa B và cũng suốt ngày cơm chan nước mắt, áp lực quá nên hơn tháng sau xin nghỉ. Lúc nghỉ mới biết là số tiền 70tr kia là do công ty sau bỏ ra để chuộc người chứ phía trung tâm không “giúp đỡ” như họ nói. Nên tiền cũ tiền mới cộng lại nó là một màu đen u tối. Cô chú ấy lại khóc ròng vì hai lần “đầu tư” cho con dấn thân Philbiz là hai lần thất bại nặng nề. Hiện giờ thì bé đó đang ở VN đi làm công nhân trong một nhà máy may. Khép lại những trải nghiệm non nớt của Philbiz và số nợ có lẽ phải vài năm nữa cật lực làm việc mới trả hết.
Hôm nay ngồi viết những dòng này mà lòng nặng trĩu như đeo đá. Những sự việc mới xảy ra gần đây đúng là một lời cảnh tỉnh. Cảnh tỉnh rằng xã hội người khôn của khó, tiền không phải vỏ hến mà cứ ném ra cửa sổ. Phải đúng người đúng việc và đúng đắn. Đừng vì chút lợi ích trà nước mà đem con bỏ chợ, bán rẻ những người chúng ta gọi là đồng bào. Cuối năm có chút buồn chút nhớ nhà thương nhớ gia đình. Có lẽ nhiều người cũng như vậy. Nhìn lại một năm qua chúng ta đã vất vả bao nhiêu khó khăn bao nhiêu thì hãy hiểu rằng những người xa xứ tha hương cầu thực luôn là khổ là vất vả. Không có cái gì sung sướng là việc nhẹ lương cao cả, đừng dễ tin lời quảng cáo.
Buồn nào hơn đêm nay?
–By Tony Dun
Liên hệ tìm việc:
FB: Tony Dun
TG: @tonydun88